W 2018 roku Polska obchodzi 25 rocznicę przystąpienia do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz uznania jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Konwencja została podpisana 4 listopada 1950 r. w Rzymie przez państwa członkowskie Rady Europy. Weszła w życie w dniu 8 września 1953 r. W Polsce Konwencja obowiązuje od 19 stycznia 1993 roku. Obecnie Konwencję realizuje 47 państw członkowskich.
Na straży przestrzegania praw i wolności, które zostały zagwarantowane w Konwencji oraz jej protokołach stoi Europejski Trybunał Praw Człowieka. W skład Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wchodzą sędziowie w liczbie równej ilości państw członkowskich Rady Europy. Sędziowie Trybunału są uprawnieni do rozpoznawania skarg wnoszonych przeciwko państwom przez jednostki, grupy jednostek jak również organizacje pozarządowe, które stwierdzają, że ich prawa zostały naruszone.
Obowiązek do wdrożenia przepisów Konwencji oraz stosowania standardów orzeczniczych przez wszystkie instytucje państwa wynika z art. 91 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stwierdza, że ratyfikowana umowa międzynarodowa po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw staje się częścią porządku prawnego państwa i jest bezpośrednio stosowana. Ochroną są objęci obywatele polscy, ale również osoby nie posiadające obywatelstwa, lub osoby posiadające inne obywatelstwo.
Konwencja jest umową międzynarodową, w której w rozdziale I zawarte zostały podstawowe prawa i wolności, np. obowiązek przestrzegania praw człowieka, prawo do życia, zakaz tortur, zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej, prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, prawo do rzetelnego procesu sądowego, zakaz karania bez podstawy prawnej, prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, wolność myśli, sumienia i wyznania, wolność wyrażania opinii, wolność zgromadzeń i stowarzyszania się, prawo do zawarcia małżeństwa, prawo do skutecznego środka odwoławczego, zakaz dyskryminacji, uchylenie stosowania zobowiązań w stanie niebezpieczeństwa publicznego, ograniczenia działalności publicznej cudzoziemców, zakaz nadużycia praw, granice stosowania ograniczeń praw oraz utworzenie trybunału.
Zachęcamy do lektury: Magazyn Policja 997 o 25 leciu europejskiego systemu praw człowieka w Polsce.